مناسبتهای روز سیزدهم اسفند ماه

- انعقاد «معاهده پاریس» بین ایران و انگلستان و جداشدن افغانستان از ایران (1235ش.)

- رحلت فقیه بزرگ و استاد برجسته حوزه علمیه قم، آیت الله «میرزا محمد فیض قمی» (1329ش.)

- برگزاری نخستین سمینار شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر (1374ش.)

1 – پس از تصرف هرات در افغانستان، توسط قوای ناصرالدین شاه قاجار، دولت انگلستان که از این امر، ناراضی بود، به ایران اعلام جنگ داد و جزیره خارک و بوشهر را به اشغال خود درآورد. در این حال، درگیریهایی بین نیروهای ایرانی و انگلیسی روی داد که به شکست سربازان ایرانی انجامید. از این رو، مذاکراتی برای صلح آغاز شد که به عقد معاهده پاریس در فرانسه بین ایران و انگلیس انجامید. به موجب این معاهده ننگین، دولت ایران تعهد سپرد که هرات و تمام خاک افغانستان را تخلیه نماید و از هر ادعایی نسبت به حکومت خود در هرات و تمامی افغانستان دست بردارد. انگلیسیها نیز پذیرفتند که قوای خود را از ایران خارج کنند و اسرای جنگی ایران را آزاد سازند. این معاهده، دست ایران را به کلی از دخالت در افغانستان کوتاه کرد و باعث نفوذ انگلستان در دربار ایران گردید. بنابراین، هرات به کلی از ایران جدا شد و افغانستان نیز با عنوان استقلال یابی، از ایران استقلال یافت. عهدنامه پاریس، ضربه شدید دیگری بود که بر کمتر از معاهدات گلستان و ترکمنچای بین ایران و روسیه نبود؛ قلمرو حکومتی ایران به کمترین حد خود رسید.

2 – میرزا محمد فیض قمی از نوادگان ملامحسن فیض کاشانی، در سال 1254 ش.(1293ق.) در بیت علم و تقوا در شهر قم به دنیا آمد. وی پس از فراگیری مقدمات و سطوح حوزه در قم و تهران، برای تکمیل تحصیلات خود، راهی تهران شد. فقه و اصول و حکمت و عرفان را از استادانی همچون آیت الله میرزا حسن آشتیانی و میرزا محمود قمی و شیخ علی رشتی فرا گرفت. وی در 24 سالگی برای ادامه تحصیل، رهسپار عتبات عالیات گردید و از محضر علامه سید محمد کاظم یزدی طباطبایی، آخوند ملا کاظم خراسانی و شیخ اصفهانی بهره برد. آیت الله میرزا محمد فیض پس از اخذ اجازه اجتهاد از علمای نجف، برای درک افکار و تحقیقات علمی و فقهی آیت الله میرزا محمد تقی شیرازی به سامرا هجرت کرد و در درس آن بزرگوار شرکت نمود. طولی نکشید که وی در ردیف شاگردان بزرگ استاد قرار گرفت و به مقامات عالی علمی رسید به طوری که میرزا شیرازی، در احتیاجات خود، برخی از مقلدانش را به تقلید از فیض قمی ارجاع می داد. آیت الله فیض بعدها وارد قم شد و با همتی عالی، مدرسه فیضیه را که به صورت مخروبه درآمده بود بازسازی و احیا کرد. میرزا محمد فیض قمی از جمله عالمانی است که در دعوت از آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی از اراک به قم و تأسیس حوزه علمیه قم، نقش مهمی ایفا کرد و پس از تأسیس حوزه علمیه در کنار آیت الله حائری، قرار گرفت. ایشان پس از رحلت آیت الله حائری و زعامت مراجع ثلاث و سپس ورود آیت الله بروجردی، علیرغم داشتن صلاحیت علمی و فقهی از آن بزرگواران تبعیت می نمود و تحکیم آنان را، تحکیم و حفظ حوزه علمیه و برای خدا می دانست. کتاب الفیض، حاشیه بر عروة الوثق، مناسک حج، حاشیه وسیلة النجاة، شرحی بر منظورمه مرحوم سید بحرالعلوم در فقه، ذخیرة العباد و چند اثر دیگر از آن جمله اند. این عالم ربانی سرانجام در سیزدهم اسفند 1329 برابر با بیست و پنجم جمادی الاول 1370 ق. در هفتاد و پنج سالگی در حین انجام فریضه نماز در حالت قنوت که دعای «الهی عاملنا بفضلک» می خواند روحش به ملکوت اعلی پر گشود و در ایوان طلا در جوار حضرت معصومه (س) مدفون شد.